Cesarz

Autor: Ryszard Kapuściński 
Wydawnictwo: Czytelnik
Seria wydawnicza: Biblioteka "Czytelnika"
Rok wydania: 2006
Ilość stron: 151
Ocena: 5


Źródło: Biblioteka UG

Któż z Was nie czytał Kapuścińskiego? Chyba nie znajdę czytelnika, który nie spotkał się nigdy z twórczością jednego z najwybitniejszych autorów literatury faktu. Od dziś ja także dołączam do grona szczęśliwców, którym się to udało. I z całkowitym przekonaniem stwierdzam - było ciężko, ale WARTO BYŁO!

"Cesarz" to historia panowania władcy Etiopii z czasów cesarstwa - Hajle Sellasje I. To nazwisko zapewne większości z nas obiło się o uszy. I mimo, że człowiek ten zmarł ponad trzydzieści lat temu, dzięki książce Kapuścińskiego pozostanie wśród ludzi całego świata na zawsze. A to za sprawą informacji, jakie autor zdobył dzięki rozmowom z poddanymi wielkiego cesarza, pracownikami jego pałacu, którzy przeżyli i zdołali wydostać się poza granice Etiopii. Historie niezwykłe. Opowieści tak niesamowite, że aż trudno w nie uwierzyć. Gdyby nie inicjały rozmówców autora, powiedziałabym, że wszystko to zostało zmyślone, że tak po prostu nie mogło się dziać. Nie w XX wieku. Władza absolutna, władza nie tylko nad uczynkami podwładnych, ale nad ich zamierzeniami, planami, marzeniami. Władza nad ich myślami. Władza nad życiem i śmiercią. Wszystko to otoczone tak cudowną niewinnością i głęboką wiarą w jedynego cesarza kraju, że zaczyna się wierzyć w sens władzy absolutnej. Skoro ludzie są zastraszani, niepewni o to, co zdarzy się jutro, a mimo to szczęśliwi i pewni, że tak właśnie musi być, to jaki jest sens burzyć ich sposób myślenia i narzucać europejskie wartości...? A jednak. 

Cesarz miał słabość do Zachodu, do nowinek technicznych, chciał być cesarzem współczesnym, z odpowiednią pozycją w świecie. Dla H.S. Najważniejsze było, jak postrzegają go przywódcy najważniejszych państw świata. Chciał być przecież jednym z nich. Zbyt daleko się jednak zapędził, zbyt dużo ukazał światu, by można to było schować i ukryć. Wszystko ma swój początek i koniec. Ludzie niestety zapamiętują zawsze te ostatnie dni, nigdy nie pamiętają początku...

"Cesarz" przyniósł Kapuścińskiemu międzynarodową sławę. Książka została przetłumaczona na wiele języków i rozeszła się w milionach egzemplarzy. Autor zdobył informacje, o których świat nigdy nie słyszał. To był wstrząs, międzynarodowy szok. I ten stan utrzymuje się po dzień dzisiejszy. Ponieważ zawsze znajdzie się ktoś, kto jeszcze nie słyszał historii Hajle Sellasje, ktoś, kto nie spotkał się nigdy z twórczością Kapuścińskiego. A ta jest tak uniwersalna i ponadczasowa, a na dodatek pisana tak melancholijną i baśniową prozą, że zawsze znajdzie grono zwolenników i w ten sposób z pokolenia na pokolenie przetrwają wieści o cesarzu z krwi i kości, który niezmordowanie rządził i dzielił w Etiopii. Który powodował, że najbliżsi pracownicy pałacu prześcigali się w donosach, niepewni, co spotka ich następnego dnia. Władca, który nie potrafią czytać ani pisać, uczynił z tego faktu wspaniałą zaletę - dyktując (szeptem) różne ustawy i rozporządzenia nigdy ich nie podpisywał, a więc w każdej chwili mógł się wycofać z danego raz słowa. 

Tej lektury nie zaliczam do łatwej i przyjemnej. Te 150 stron czytałam ponad miesiąc. Po kilka stron dziennie. Ale była to jedna z bardziej wartościowych książek, jaką udało mi się przeczytać. I na pewno nie jest to ostatnie dzieło Kapuścińskiego, z jakim przyjdzie mi się zmierzyć. Proza zupełnie inna od dotychczas czytanych. Styl pisania tak nietypowy, że gdyby ktoś pokazał mi fragment jego tekstu nie mówić mi kto jest autorem, prawdopodobnie nie miałabym problemu z odgadnięciem nazwiska autora. Tego stylu nie da się ani zapomnieć, ani skopiować. Jest jedyny i niepowtarzalny. I zapewne dlatego każda książka Kapuścińskiego doczekuje się kilkunastu wydań i wznowień. 

Piszę tak chaotycznie, bo o tej książce napisano już tyle, że nic nowego znaleźć się tu nie mogło. Polecam tym, którzy jeszcze nie poznali prawdziwej historii Etiopii i jej władcy - Hajle Sellasje I. Naprawdę warto!